ไขข้อสงสัย ทำ IUI ฉีดเชื้อแล้วไม่ติดกี่ครั้ง ถึงควรเปลี่ยนวิธี
ศูนย์ : ศูนย์นครธน กิฟท์ เฟอร์ทิลิตี้
บทความโดย : พญ. สิตานัน เลิศศิริพาณิชย์

การทำ IUI ฉีดน้ำเชื้อเข้าโพรงมดลูก เป็นวิธีการรักษาภาวะมีบุตรยากที่ใกล้เคียงกับวิธีธรรมชาติอีกวิธีหนึ่งที่สามีภรรยาหลายคู่เลือกใช้เพื่อรักษาภาวะมีบุตรยาก ซึ่งช่วยย่นระยะทางให้อสุจิเจอกับไข่เร็วขึ้น และทำได้ง่ายขั้นตอนไม่ซับซ้อน แต่ก็มีหลายคู่ที่ใช้วิธี IUI แต่ยังไม่ประสบความสำเร็จสักที บางคนท้อ จนเกิดคำถามขึ้นมาว่าที่จริงแล้วการทำ IUI ฉีดเชื้อแล้วไม่ติดกี่ครั้ง? ถึงควรเปลี่ยนวิธีการรักษาเป็นวิธีอื่นแทน รวมทั้งการทำ IUI ไม่สำเร็จนั้นเกิดจากสาเหตุใด? เพื่อคลายข้อสงสัยต่างๆ เหล่านี้ ไปค้นหาคำตอบกัน
สารบัญ
IUI คืออะไร?
การฉีดน้ำเชื้อเข้าโพรงมดลูก IUI (Intrauterine Insemination) คือ การปฏิสนธิแบบธรรมชาติ ไม่ใช่การปฏิสนธิภายนอก หรือ การทำเด็กหลอดแก้ว แบบ IVF/ICSI การทำ IUI เป็นเพียงการย่นระยะทางให้อสุจิเจอกับไข่เร็วขึ้น โดยการฉีดน้ำเชื้อเข้าสู่โพรงมดลูกเลย แล้วเจ้าอสุจิก็ต้องออกแรงหลังจากนั้นในการเข้าเจาะไข่ แล้วปฏิสนธิกลายเป็นตัวอ่อน ฝังตัวในโพรงมดลูกและตั้งครรภ์ต่อไป หากมีความเข้มข้นของอสุจิต่ำ อัตราการตั้งครรภ์ตามธรรมชาติก็จะมีแนวโน้มที่จะลดลงด้วย ซึ่งการทำ IUI มีอัตราความสำเร็จอยู่ที่ 5-15% ต่อรอบการรักษา
สาเหตุที่การทำ IUI ไม่สำเร็จ
โอกาสความสำเร็จในการทำ IUI นั้น จำเป็นต้องอาศัยปัจจัยหลักที่สำคัญทั้งจากฝ่ายหญิงและฝ่ายชาย ได้แก่
- ฝ่ายชายต้องมีเชื้ออสุจิปกติ เช่น ต้องมีปริมาณตัวอสุจิมากพอ ว่ายดี และรูปร่างปกติ หรือเชื้ออสุจิผิดปกติเพียงเล็กน้อย
- ฝ่ายหญิงต้องมีท่อนำไข่ปกติ อย่างน้อย 1 ข้าง หากมีท่อนำไข่ข้างเดียวโอกาสสำเร็จจะช้ากว่า เพราะบางรอบเดือนไข่อาจตกในข้างที่ท่อนำไข่ตัน ทำให้ไข่ไม่สามารถตกเข้าท่อนำไข่และปฏิสนธิได้
- ฝ่ายหญิงอายุต้องไม่มากจนเกินไป เช่น มากกว่า 40 ปี
- ฝ่ายหญิงต้องไม่มีปัญหาปากมดลูกผิดปกติรุนแรง เช่น ปากมดลุกตีบหรือเคยผ่าตัดปากมดลูกมาก่อน เพราะจะฉีดเชื้ออสุจิไม่เข้า ฉีดได้ยาก เจ็บมากขณะฉีด ทำให้โอกาสสำเร็จน้อยลง
- ฝ่ายหญิงต้องไม่มีพยาธิสภาพในมดลูกที่ขัดขวางการฉีดเชื้อและการปฏิสนธิ เช่น เนื้องอกมดลูกขนาดใหญ่ หรือเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญในชั้นกล้ามเนื้อมดลูกอย่างมาก
- ฝ่ายหญิงต้องมีโพรงมดลูกและความหนาของเยื่อบุโพรงมดลูกปกติเพื่อให้ตัวอ่อนฝังตัวได้
สาเหตุที่การทำ IUI ไม่สำเร็จอาจเกิดจากปัจจัยหลักดังกล่าวนี้ไม่พร้อม และปัญหาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับมดลูกและอวัยวะสืบพันธุ์ฝ่ายหญิง มีอุปสรรคขัดขวางขบวนการการตกไข่ เช่น มีพังผืดขวางทางระหว่างไข่กับทางเข้าของท่อนำไข่ หรือท่อนำไข่ตัน หรือโครงสร้างทางกายวิภาคของท่อนำไข่กับรังไข่นั้นไม่เหมาะสม ทำให้ไข่ไม่สามารถตกเข้าท่อนำไข่ได้

ทำ IUI ฉีดเชื้อแล้วไม่ติดกี่ครั้ง? ถึงควรเปลี่ยนวิธี
การทำ IUI ติดต่อกันหลายรอบสามารถช่วยเพิ่มอัตราความสำเร็จ มักจะสำเร็จใน 3-4 ครั้ง แต่โดยทั่วไปสามารถทำต่อเนื่องได้ แต่ไม่ควรเกิน 6 ครั้งของการรักษา เนื่องจากอัตราความสำเร็จหรืออัตราการตั้งครรภ์สะสมหลังการทำ IUI 4-6 ครั้ง จะเริ่มคงที่ไม่เพิ่มขึ้นหรือลดลง โดยแพทย์อาจแนะนำให้ทำ 4-6 ครั้ง ถ้ายังไม่สำเร็จอีกให้พิจารณาการรักษาเป็นแบบ IVF/ICSI แทน
ทั้งนี้หากทำ IUI 2-3 ครั้งแล้วยังไม่สำเร็จ แพทย์อาจพิจารณาให้ประเมินหาสาเหตุซ้ำ เช่น ตรวจฉีดสีดูท่อนำไข่ หรือส่องกล้องในโพรงมดลูก เพื่อดูว่าสาเหตุที่ทำให้การทำ IUI ไม่สำเร็จเป็นเพราะเหตุใด มีอุปสรรคใดหรือไม่ และสามารถแก้ไขได้หรือไม่ อย่างไรก็ตามในกรณีที่อายุมากกว่า 35 ปี ไม่แนะนำให้ฉีดเชื้อเกิน 4 ครั้ง เนื่องจากผู้หญิงที่อายุมากกว่า 35 ปีนั้นมีโอกาสตั้งครรภ์น้อยลงตามธรรมชาติจากการผลิตไข่ที่มีความสมบูรณ์ลดลง หากฉีดเชื้อ 3-4 ครั้งแล้วยังไม่ตั้งครรภ์ ควรเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมและให้ผลดีกว่า เช่น การทำเด็กหลอดแก้ว (ICSI)
การทำ IUI จะมีโอกาสสำเร็จได้นั้น ต้องอาศัยมดลูก รังไข่ ไข่ และอสุจิที่ปกติเพียงหรือผิดปกติเพียงเล็กน้อย และจำเป็นต้องมีท่อนำไข่ที่ใช้การได้ การบำรุงเตรียมตัวล่วงหน้า บำรุงไข่ บำรุงสเปิร์มไปก่อนกระตุ้นไข่และเก็บเชื้อ ร่วมกับการเตรียมผนังมดลูกให้แข็งแรง รวมทั้งได้รับการรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางสามารถช่วยเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ให้สูงขึ้นได้
ปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพแบบออนไลน์
ไม่เสียค่าใช้จ่าย
บทความทางการแพทย์ศูนย์นครธน กิฟท์ เฟอร์ทิลิตี้